آنچه درباره فیلتر سیگار نمی دانید

فیلتر سیگار یک مرکز تجمع مواد سمی داخل سیگار است.

اغلب کارشناسان مضرات خود سیگار و مضرات نیکوتین و کاغذ آن را عامل آسیب زدن به سلامت انسان قلمداد می‌کنند، اما پاره‌ای از کارشناسان معتقدند که خطر فیلتر سیگار اگر بیشتر از خود سیگار نباشد کمتر از آن نیست.

در این میان یکی از راه‌حل‌های ارائه‌شده تولید سیگارهای بدون فیلتر است. بنابر این دیدگاه اگر سیگارها، اصولا بدون فیلتر ساخته شوند، هرچند ممکن است اثرات آنی و مضر آنها بر فرد استعمال‌کننده در کوتاه‌مدت بیشتر باشد اما عواقب و خسارت‌های بلندمدت آن بر محیط‌زیست کمتر خواهد بود و زباله کمتری هم تولید خواهد شد. اگر به آمار موجود درباره افراد سیگاری و تعداد ته‌سیگارهایی که در طول سال بر زمین انداخته می‌شوند توجه کنیم، متوجه خواهیم شد که آمار بسیار عجیبی در این‌باره ارائه شده است. از میان 75میلیون ایرانی، 15میلیون نفر سیگاری، سالانه 371هزار و 430کیلوگرم ته‌سیگار زیر پاهایشان له می‌کنند. در فیلتر باقیمانده از سیگارهای دودشده، مواد سمی و فلزات سنگین خطرناک دیگری چون نیکوتین، سرب، مس و کروم هم وجود دارد که در یک بسته متشکل از 12هزار الیاف پلاستیکی در هم تنیده مانند استات سلولز و تجزیه‌ناپذیر جاسازی شده‌اند.

موادی که سالانه سبب مرگ میلیون‌ها پرنده و آبزیان ساکن در تالاب‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و دریاهای آزاد می‌شوند. چرخه شومی که البته در زنجیره غذایی در نهایت به انسان هم بازمی‌گردد. در این گزارش تلاش شده است تا خطر مواد سمی فیلتر سیگار درصورت تجزیه آنها در فضا بر سلامت انسان مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این خطر کشیدن سیگار تا فیلتر آن توسط افراد سیگاری در گفت‌وگو با دکتر سعید صفاتیان مدیرکل سابق درمان و بازپروری ستاد مبارزه با مواد‌مخدر بررسی شده است.

دکتر صفاتیان درباره خطر سموم موجود در فیلتر سیگار برای سلامت انسان گفت: فیلتر سیگار یک مرکز تجمع مواد سمی داخل سیگار است. با توجه به اینکه اگر در سیگار 4 هزار نوع ماده سمی وجود دارد این مواد در فیلتر آن متراکم می‌شوند، در واقع این مواد به‌طور کامل در فیلتر وجود دارند. هر چه شخص به یک سانت آخر سیگار پک‌های عمیق‌تر بزند تأثیر آن در ریه بیشتر است و سرطانی شدن بافت ریه یا حنجره از همان جا آغاز می‌شود.

البته میزان ورود مواد سمی درون فیلتر به بدن بستگی به نوع فیلتر نیز دارد. برخی از فیلترهای جدید به‌ویژه آن دسته از فیلترهایی که در کشورهای توسعه‌یافته تولید می‌شوند 3مرحله‌ای هستند یعنی با گذر از چند فیلتر میزان مواد سمی موجود در سیگار کمتر می‌شود البته این باز بستگی به جنس فیلتر هم دارد. در کل بر اثر پک‌های عمیق به سیگار، انتهای فیلتر ضعیف می‌شود و احتمال ورود مواد سمی به بدن و قرار گرفتن روی سطح ریه بیشتر می‌شود.

وی در مورد خطر آلوده شدن فضا توسط فیلترسیگارهای مصرف شده نیز گفت: البته مواد سمی موجود در مواد دخانی نظیر سیگار تنها متوجه افرادی نیست که به‌طور مستقیم آن را استعمال می‌کنند بلکه فیلتر سیگارهایی که در فضای باز بر زمین انداخته می‌شوند به مرور زمان تجزیه می‌شوند و سموم آن در سطح فضا پراکنده می‌شود و ایجاد عارضه می‌کند. خطر ابتلای افراد به عوارض مختلف ناشی از استشمام سموم موجود در ته‌سیگارها به‌ویژه در اماکنی بیشتر می‌شود که پیش‌تر افراد زیادی با تجمع در آن مکان‌ها سیگارکشیده باشند و در نتیجه فیلترهای زیادی روی زمین باقی‌مانده و سموم آن باتجزیه تدریجی در فضا متصاعد شده باشد. عوارض سموم فیلتر سیگار بیشتر متوجه ریه و سفت شدن مجاری انتهایی این بافت تنفسی است.

کبد نیز یکی از اندام های کلیدی است که در این میان امکان دارد آسیب ببیند، در واقع سموم موجود در ته‌سیگار که در فضا متصاعد شده یا در اثر کشیدن سانت‌های آخر سیگار به بدن رسیده باشد می‌تواند به مرور زمان سلول‌های کبد را تخریب کند. اگر فیلتر از سیلیکون تشکیل شود در گرمای هوا متصاعد می‌شود و باعث ایجاد عوارض خطرناکی در بدن انسان می‌شود که این عوارض بیشتر متوجه بافت‌های ریه است.